In de programmabegroting 2023 hebben wij aangegeven wat we binnen het programma Samen leven en participeren
willen bereiken en wat we daarvoor gaan doen. In de volgende tabel lichten we per onderdeel toe wat de actuele
stand van zaken is.
Programma 3: Samen leven en participeren
Financiën Programma 3
Excel-tabel
| Thema | Omschrijving | Begroting 2025 na wijzigingen | Mutaties BERAP 2025 | Begroting 2025 na BERAP 2025 |
|---|---|---|---|---|
| 3.1 | Onderwijs | 1.839 | -242 | 1.597 |
| 3.2 | Jeugd | 4.689 | 350 | 5.039 |
| 3.3 | Maatschappelijke ondersteuning | 4.892 | -244 | 4.648 |
| 3.4 | Gezondheid | 927 | 0 | 927 |
| 3.5 | Participatie | 10.175 | -1.521 | 8.654 |
| 3.6 | Dorpshuizen | 1.454 | 0 | 1.454 |
| 3.7 | Sport | 1.335 | 0 | 1.335 |
| 3.8 | Cultuur | 888 | 100 | 988 |
| Totaal lasten | 26.199 | -1.557 | 24.642 | |
| 3.1 | Onderwijs | 450 | -7 | 443 |
| 3.2 | Jeugd | 0 | 0 | 0 |
| 3.3 | Maatschappelijke ondersteuning | 97 | 0 | 97 |
| 3.4 | Gezondheid | 85 | 0 | 85 |
| 3.5 | Participatie | 7.137 | 146 | 7.283 |
| 3.6 | Dorpshuizen | 200 | 0 | 200 |
| 3.7 | Sport | 214 | 12 | 226 |
| 3.8 | Cultuur | 130 | 70 | 200 |
| Totaal baten | 8.313 | 221 | 8.534 | |
| Saldo baten en lasten programma 3 | -17.886 | 1.777 | -16.109 | |
| Toevoegingen aan reserves | 0 | 0 | 0 | |
| Onttrekkingen aan reserves | 978 | -757 | 221 | |
| Saldo mutatie reserves | 978 | -757 | 221 | |
| Saldo na bestemming programma 3 | -16.908 | 1.021 | -15.887 |
Toelichting op de mutaties
Terug naar navigatie - Financiën Programma 3 - Toelichting op de mutatiesExcel-tabel
| Product/omschrijving | S/I * | Mutatie lasten | Mutatie baten | Saldo mutaties |
|---|---|---|---|---|
| 3.0 Mutaties reserves programma 3 | ||||
| Onttrekking Locatie Mariahoeve | I | -757 | -757 | |
| Zie toelichting reserves en voorzieningen. | ||||
| Totaal mutaties product 3.0 Mutaties reserves programma 3 | -757 | -757 | ||
| 3.1 Onderwijs | ||||
| Huisvesting speciaal onderwijs | ||||
| Huurlasten | I | 30 | -30 | |
| Voor de tijdelijke huisvesting van De Berkenschutse is een bijstelling op de huurlasten nodig. | ||||
| Kapitaallasten Berkenschutse | I | -252 | 252 | |
| De Berkenschutse zal een onderwijsexpertisecentrum worden waarbij het bestaande pand een transformatie zal ondergaan. | ||||
| De Berkenschutse zal daarom gedeeltelijk gesloopt worden en de boekwaarde zal naar beneden bijgesteld worden. | ||||
| Dit leidt tot vrijval van de kapitaallasten. | ||||
| Lokaal onderwijsbeleid | ||||
| Het bedrag vanuit de SPUK Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) is flink hoger dan afgelopen jaren. Hierdoor kan de extra financiering vanuit de algemene middelen worden afgeraamd. | I | -50 | 50 | |
| Leerlingenvervoer | S | 30 | -30 | |
| Het aantal kinderen dat gebruik maakt van leerlingenvervoer stijgt. In 2021 maakten 34 kinderen gebruik van leerlingenvervoer, in januari 2025 43 kinderen. Dit leidt tot een toename van de kosten. | ||||
| In sommige gevallen komen ouders - conform de verordening leerlingenvervoer - in aanmerking voor vergoeding per kilometer als zij zelf het vervoer regelen. Voor deze vergoeding was tot op heden geen bedrag begroot. | ||||
| Overige mutaties < €25.000 | -7 | -7 | ||
| Totaal mutaties product 3.1 Onderwijs | -242 | -7 | 235 | |
| 3.2 Jeugd | ||||
| Landelijke inkoop | I | 350 | -350 | |
| Hogere instroom van het aantal jongeren in hoog specialistisch verblijf en zorg dan de verwachte prognose. Dit betreft veelal dure en zeer specialistisch zorginzet bij specialistische centra (1 à 2 klinieken in het land). In de totale jeugdbegroting verwachten we een overschrijding van € 350.000,-- | ||||
| Overige mutaties < €25.000 | ||||
| Totaal mutaties product 3.2 Jeugd | 350 | -350 | ||
| 3.3 Maatschappelijke ondersteuning | ||||
| Hulp bij het huishouden (Wmo) | I | 62 | -62 | |
| Per 1 augustus zijn naar aanleiding van een aanbesteding, nieuwe overeenkomsten afgesloten met hogere tarieven. Dit levert een kostenverhoging op van €47.000. Daarnaast is ter overbrugging naar de nieuwe overeenkomst een overbruggingsovereenkomst voor 3 maanden, met een financieel nadeel van €15.000. | ||||
| Begeleiding en dagbesteding (Wmo) | I | -300 | 300 | |
| Met o.a. de nieuwe inkoopsystematiek (PxQ), die vanaf 2024 wordt gehanteerd en waarbij wij beter kunnen sturen op de omvang van de zorginzet, zien we de uitgaven dalen. Ook zien we een afname in het aantal cliënten. Daarentegen valt het indexatiepercentage van het product dagbesteding hoger uit. Wij verwachten ten aanzien van begeleiding en dagbesteding uit te komen op een voordeel van €300.000,--. | ||||
| Overige mutaties < €25.000 | -6 | 6 | ||
| Totaal mutaties product 3.3 Maatschappelijke ondersteuning | -244 | 244 | ||
| 3.5 Participatie | ||||
| Opvang vluchtelingen (Oekraïnecrisis) | ||||
| Opvang Oekraïne | I | -1.290 | 19 | 1.309 |
| De opvang is efficiënt georganiseerd. Daardoor vallen de exploitatiekosten lager uit. Ook is er rekening gehouden met de verplichte eigen bijdrage van Oekraïense vluchtelingen aan de exploitatie. Samen levert dit, volgens de huidige inschatting, een voordeel op van € 1,3 miljoen. | ||||
| Kapitaallasten Mariahoeve | I | -779 | 779 | |
| In de afgelopen jaarrekening 2024 zijn er mutaties verwerkt die hebben geleid tot het vervallen van de kapitaallasten locatie Mariahoeve. Het voordeel op de kapitaallasten dient in relatie gezien te worden met het vervallen van de reserve locatie Mariahoeve. (zie 'Reserves en voorzieningen' en thema 3.0). Dit levert een financieel voordeel op van €22.000 door het vervallen van rentelasten die onderdeel uitmaken van de kapitaallasten. | ||||
| Ingeleend personeel | I | 90 | -90 | |
| Het project rondom de huisvesting van bijzonder doelgroepen (opvang Oekraïners, statushouders en asielzoekers) dat in beginsel gestart is als een project met een tijdelijk karakter, laat zien we dat deze projecten een meer en meer permanent karakter krijgen en daarmee een structurele invloed op onze basis formatie. Richting de begroting gaan we kijken hoe we dit reëler kunnen verdelen binnen de verschillende programma’s. In 2025 is er voor € 90.000 extra inzet geweest. | ||||
| Opvang Asielzoekers | I | -5 | 87 | 92 |
| De tijdelijke opvang asielzoekers is efficiënt georganiseerd binnen de middelen vanuit het COA. Dit levert een voordeel op van € 92.000. | ||||
| Inburgering | I | 30 | -53 | -83 |
| Inburgeraars die reiskosten maken krijgen deze vergoed, net zoals personen die een re-integratietraject volgen. Tot 2024 werden deze reiskosten ten laste gebracht van de SPUK-inburgering. Bij de controle voor de jaarrekening 2024 is door de nieuwe accountant geadviseerd dat deze kosten niet meer via de SPUK-inburgering gedeclareerd mogen worden bij het Rijk. Dit betekent dat de reiskosten ten laste komen van de algemene middelen van de gemeente. Wat de financiële consequentie is vanuit de jaarrekening 2024 zal in de slotrapportage van 2025 worden meegenomen en het structurele effect zal dit in de begroting 2026 worden meegenomen. | ||||
| Inburgering statushouders | I | -25 | 25 | |
| In de Kadernota 2026 is deze begrotingspost structureel herverdeeld binnen programma 3, in afstemming met het Werk en Inkomen. Deze herverdeling is mogelijk omdat de betreffende kosten voortaan gedekt kunnen worden vanuit de financieringsmiddelen van de Wet Inburgering. Als gevolg hiervan kunnen de lasten voor het jaar 2025 incidenteel worden verlaagd met een bedrag van €25.000. | ||||
| Bijstand | ||||
| Levensonderhoud | S | 348 | -348 | |
| Bij de analyse voor deze bestuursrapportage is geconstateerd dat de in 2024 begrote aanpassingen voor 2025 niet juist zijn verwerkt. Dat is nu verwerkt, een nadeel van € 190.000. De overige stijging van € 158.000 wordt verklaard door een stijging van de uitkeringsprijs en het gemiddeld aantal uitkeringen over 2025. Dat laatste als gevolg van de samenstelling van de doelgroep. | ||||
| Loonkostensubsidie | S | 83 | -83 | |
| De inzet van het instrument loonkostensubsidie voor de toeleiding naar werk is voortgezet in 2025 en blijkt succesvol. De kosten zijn hoger dan begroot. Opgemerkt wordt dat deze hogere kosten leiden tot in verhouding hogere Rijksbijdrage in het volgend jaar, 2026. | ||||
| Rijksbijdrage SZW | S | 93 | 93 | |
| De inzet op het instrument loonkostensubsidie in 2024 leidt tot een hogere uitkering in 2025. | ||||
| Bijzondere bijstand/minimavoorziening | S | 89 | -89 | |
| De overschrijding wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename van het aantal bijstand verstrekkingen, door een toename kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen en door de studietoeslag. | ||||
| Participatiebudget | I | -61 | 61 | |
| De bijdrage aan Ergon is in overeenstemming gebracht met begroting Ergon 2025. | ||||
| Overige mutaties < €25.000 | ||||
| Totaal mutaties product 3.5 Participatie | -1.521 | 146 | 1.666 | |
| 3.7 Sport | ||||
| Overige mutaties < €25.000 | 12 | 12 | ||
| Totaal mutaties product 3.7 Sport | 12 | 12 | ||
| 3.8 Cultuur | ||||
| Monumentenzorg | ||||
| De uitgaven voor de werkzaamheden Sint Victor molen worden gedekt door een subsidie van de provincie. | I | 70 | 70 | |
| Overige mutaties < €25.000 | 30 | -30 | ||
| Totaal mutaties product 3.8 Cultuur | 100 | 70 | -30 | |
| Totaal structurele mutaties | S | 554 | 86 | -468 |
| Totaal incidentele mutaties | I | -2.110 | -622 | 1.489 |
| Totaal afwijkingen programma 3 | -1.557 | -536 | 1.021 |
Ontwikkelingen programma 3
Terug naar navigatie - Financiën Programma 3 - Ontwikkelingen programma 3Herstructurering hulp bij het huishouden
In de meerjarenbegroting is een taakstelling opgenomen (2025: €40.000,-- en vanaf 2026: €120.000,--). Na een eerste evaluatie verwachten we, dat de taakstelling in het jaar 2025 grotendeels behaald kan worden. De gemiddelde toekenning van het aantal uren per week zien we hiermee dalen en levert een besparing op in het eerste jaar van €28.000 euro. Mede als gevolg van krapte op de arbeidsmarkt zorgt deze maatregel ervoor dat efficiënter hulp geboden kan worden. Het uitgangspunt blijft, dat inwoners de ondersteuning krijgen die nodig is. Als we op basis van de huidige inzichten een doorkijk maken naar 2026 en 2027 dan blijft de besparing nog achter op de taakstelling, vanaf 2028 verwachten we de besparing volledig te realiseren. Bij de meerjarenbegroting wordt de beoogde besparing bijgesteld.
Asielopvang – gemeentelijke opvangvoorziening
Gemeenten zijn op basis van het landelijke verdeelbesluit verantwoordelijk voor het realiseren van opvangplekken voor asielzoekers. Wij hebben bezwaar gemaakt tegen het verdeelbesluit. De bezwaarprocedure loopt nog. Naar verwachting wordt in augustus 2025 een besluit genomen over het aantal opvangplekken. Wanneer er meer duidelijkheid is over het aantal opvangplekken en de locatie, wordt een zorgvuldig proces ingericht voor informatievoorziening aan inwoners en betrokkenheid van omwonenden. Uitvoering is minimaal kostendekkend, waarbij géén extra uitgaven uit reguliere gemeentelijke middelen nodig zijn. Hierbij dient nog wel opgemerkt te worden dat er nog een vraagstuk loopt mbt het terugvorderen van BTW. Het is nog niet 100% duidelijk wat de uitkomst hiervan is maar die zal nooit in het nadeel van de gemeente zijn.
Budgetten accommodaties
We zien dat de accommodaties (o.a. dorpshuizen, onderwijshuisvesting en sportaccommodaties) versnipperd zijn opgenomen in de begroting over verschillende thema’s en programma’s. Wens is om deze meer in samenhang te brengen. Dit vraagt nog veel tijd en wordt naar verwachting bij de begroting 2027 gerealiseerd.
Specifiek uitkering Sport
In 2025 ontvangt de gemeente een specifieke uitkering in het kader van de regeling stimulering van de ontwikkeling en instandhouding van sportaccommodaties ofwel SPUK sport. Deze SPUK is ter dekking voor de btw component in de investeringen en exploitatielasten ten behoeve van sportactiviteiten. In de slotwijziging wordt op basis van de realisatie bepaald welk deel van de ontvangen bedrag wordt toegerekend aan investeringen aan sportaangelegenheden en exploitatiekosten.
3.1 Onderwijs
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - 3.1 Onderwijs - Wat willen we bereiken?Als gemeente betekenisvol zijn voor het onderwijs, passend bij de rol van de gemeente.
Wat gaan we ervoor doen?
Combinatiefunctionarissen breed inzetten in de samenleving.
Wat gaan we ervoor doen?
Digitale vaardigheden ouderen/ volwassenen versterken zodat iedereen mee kan blijven doen in de samenleving. En laaggeletterde inwoners ondersteunen zodat zij mee kunnen doen in de samenleving.
Wat gaan we ervoor doen?
Inwoners blijven zich een leven lang ontwikkelen.
Wat gaan we ervoor doen?
Verduurzaming onderwijsaccommodaties.
Wat gaan we ervoor doen?
Voorkomen van voortijdig schoolverlaters (vsv) en het bieden van een kansrijke start.
Wat gaan we ervoor doen?
3.2 Jeugd
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - 3.2 Jeugd - Wat willen we bereiken?Inzetten op versterken mentale gezondheid van jongeren.
Kinderen en jongeren ontwikkelen zich het beste als ze lekker in hun vel zitten, zichzelf kunnen zijn, en gezond en veilig opgroeien in een kansrijke omgeving.
Kortom: als zij een hoge mate van welbevinden ervaren. Vanuit Opgroeikracht werken we samen met onze maatschappelijke partners aan het versterken van de mentale kracht van jeugdigen van 10-14 jaar en jongeren van14 jaar en ouder. We hebben hierbij de vroege signalen ten aanzien van de mentale kracht van onze jeugdigen in beeld en werken toe naar een passend preventief aanbod ter versterking hiervan. Hierbij maken we onderscheid in universele , selectieve en individuele preventie: het bevorderen van een positieve mentale ontwikkeling van alle kinderen en jongeren , een specifieke groep jongeren waarvan de mentale ontwikkeling gevaar loopt of een individueel preventief aanbod als er sprake is van individuele psychosociale problematiek.
Wat gaan we daarvoor doen?
Samen met het basisonderwijs en onze maatschappelijke partners richten we ons vanuit Opgroeikracht op een preventief aanbod gericht op het versterken van de weerbaarheid van groep 7/8 leerlingen met als doel de jeugdigen zo weerbaar als mogelijk aan de overgang van groep 8 naar de middelbare school te laten starten.
Voor de jongeren van 14-23 richten we ons vanuit Opgroeikracht op aansluitende inloopmogelijkheden in het jongerencentrum. en werkt het jongerenwerk outreachend om de groep van jongeren die steun nodig hebben bij het volwassen worden. Daarnaast werken we op basis van de vroege signalen samen met de maatschappelijke partners en het verenigingsleven aan een passend preventief aanbod voor deze groep jeugdigen .
Onze maatschappelijke partners bieden in de week van de mentale gezondheid, vanuit en gericht op de leefwereld van jongeren, een aanbod gericht op het versterken van de mentale kracht. Hierin heeft de gemeente een coördinerende rol.
Wat gaan we ervoor doen?
Toegankelijke zorg voor inwoners.
Wat gaan we ervoor doen?
3.3 Maatschappelijke ondersteuning
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - 3.3 Maatschappelijke ondersteuning - Wat willen we bereiken?Digitale vaardigheden van inwoners versterken, zodat isolatie en een digitale tweedeling wordt voorkomen.
Wat gaan we ervoor doen?
Het voorkomen en verminderen van eenzaamheidsproblematiek.
Wat gaan we ervoor doen?
Iedereen kan (blijven) meedoen.
Wat gaan we ervoor doen?
Toegankelijke zorg voor inwoners.
Wat gaan we ervoor doen?
Waardering en positionering van mantelzorgers.
Wat gaan we ervoor doen?
3.4 Gezondheid
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - 3.4 Gezondheid - Wat willen we bereiken?Bevorderen en stimuleren van een gezonde leefstijl.
Wat gaan we ervoor doen?
Versterken van de inzet binnen het onderwijs op het hebben van een gezonde leefstijl van kinderen (voldoende beweging, gezonde voeding).
Wat gaan we ervoor doen?
3.5 Participatie
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - 3.5 Participatie - Wat willen we bereiken?Bestaanszekerheid voor iedereen.
In Heeze -Leende willen we dat iedereen voldoende inkomen heeft om rond te komen.
Wat gaan we ervoor doen?
Een inclusieve arbeidsmarkt: iedereen doet mee, naar eigen kracht en kunnen. Eenieder werkt (naar vermogen) en heeft de nodige middelen van bestaan.
Afgelopen tijd hebben we middels het project ' Klant in beeld' onze uitkeringsgerechtigden in kaart gebracht. Hierdoor hebben we de ontwikkelbehoefte per uitkeringsgerechtigde goed in beeld zodat we gericht dienstverlening kunnen inzetten om de ontwikkeling te bevorderen.
Wat gaan we ervoor doen?
Iedere nieuwkomer een goede basis bieden zodat er een onafhankelijk toekomstperspectief is.
In 2025 bieden we een duaal traject aan waarbij leren en participeren wordt gecombineerd.