Programma 1: Dienstverlening en bestuur

Welke ontwikkelingen willen we realiseren (raadsprogramma)

Terug naar navigatie - Welke ontwikkelingen willen we realiseren (raadsprogramma)

Omschrijving (toelichting)

Hieronder staan achtereenvolgens de ontwikkelingen vanuit het raadsprogramma die de continue aandacht hebben in deze raadsperiode. 

Thema bestuur
We werken samen met de raad, het college en de ambtelijke organisatie aan een gemeente die onze inwoners goed van dienst is. Vanuit vertrouwen gaat de raad op een constructieve manier te werk, voert met elkaar de dialoog op steeds meer strategische onderwerpen om vanuit die dialoog de juiste besluiten te nemen. De afstand tussen gemeente en inwoners is klein en laagdrempelig door middel van een open en mensgerichte bestuurscultuur. We zorgen voor transparantie en open informatievoorziening en we nemen inwoners en bedrijven vroeg in het traject mee en vragen actief om participatie, we verwerken feedback en geven duidelijkheid. Daar waar mogelijk zetten we in onze dienstverlening nét dat stapje extra. Daarbij nemen we de volgende aandachtspunten uit het raadsprogramma in acht:

  •  Verbinding politiek – inwoners: De inwoners komen vaak alleen vraag- of voorval gestuurd in aanraking met de gemeente. In verkiezingstijd lukt het beter, en op andere manieren om met hen in contact te komen. In het raadsprogramma staat een aantal ideeën om belangstelling te wekken, en van daaruit verder te bouwen.
  • Participatie van inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties: De rolverdeling tussen overheid en gemeenschap verandert en dat gebeurt al decennialang. Steeds meer inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties willen invloed hebben op en een bijdrage leveren aan de kwaliteit van hun fysieke of sociale leefomgeving. Dit vraagt ook om aanpassing in processen en werkwijzen van de gemeente.  

Bestuurlijke en regionale samenwerking en de samenwerking met inwoners, instellingen en bedrijven vormen de basis voor de uitvoering van ons beleid. Dit is een belangrijke pijler van onze bestuurskracht waardoor we goed in staat zijn om te voldoen aan de opgaves waar de gemeente voor staat. We hebben een eigen identiteit en zijn zelfstandig. Dit klinkt door in onze stem in de samenwerkingsverbanden die we zijn aangegaan of nog aangaan.

Thema openbare orde en veiligheid
Door preventieve maatregelen en een handhaving zijn we een relatief veilige gemeente (70 misdrijven per 10.000 inwoners tegen een landelijk gemiddelde van 109 misdrijven per 10.000 inwoners (bron: Waarstaatjegemeente.nl)). Ook het gemeentebestuur kan op een veilige en integere wijze zijn functie uitoefenen. We werken samen met diverse veiligheidspartners en onze inwoners en we hebben daarbij zowel oog voor objectieve (cijfers) als subjectieve (gevoelsmatige) veiligheid. Daarbij willen we qua veiligheid de volgende ontwikkelingen realiseren uit het raadsprogramma:

  • Versterken van toezicht (intensiever monitoren) en handhaving (actief ingrijpen) met een focus op weren van vrachtverkeer uit de kernen, goed functioneren straatinrichting en aanpakken risicosituaties criminaliteit;
  • Autoluw en verkeersveilig maken van de centra (zie programma 2);
  • Aandacht voor de bewustwording van onze inwoners voor ondermijning en alert zijn op en voorkomen van de vele vormen van ondermijning en dit aanpakken waar mogelijk;  
  • Aanpak en preventie van vandalisme. 

Thema algemene dekkingsmiddelen
De gemeente voert een gezond financieel beleid. Er is een goede balans tussen inkomsten en uitgaven en financiële voordelen zetten we in voor de gemeenschap. Daarbij zijn de financiële uitgangspunten benoemd in het raadsprogramma:

  • Betere transparantie en keuzemogelijkheden in alle stukken van de P&C cyclus;
  • In samenspraak met de raad, toevoegen van formele infographics voor inzicht in de ‘financiële gezondheid’ van de gemeente en de meerjarige ontwikkeling daarvan.
  • Hanteren van een gedegen en realistische begroting en bij raadsvoorstellen de financiële impact expliciet in beeld brengen, zodat de raad een keuze kan afzetten tegen het grotere geheel van de meerjarige begroting. Onderzoek naar de herziening van de huidige opzet van de gemeentelijke lasten en de verdeling tussen rioolrechten, afvalstoffenheffing en OZB. 

Reguliere werkzaamheden en bestaand beleid 
Uiteraard blijven we onze wettelijke taken, verantwoordelijkheden en vastgestelde beleidsplannen uitvoeren. Onder programma 1 zijn dat bijvoorbeeld deelnemen aan het intergemeentelijke Dommelstroom Interventie Team (DIT), Kwaliteitscontroles van onze persoons- en adresgegevens, het uitgeven van reisdocumenten en rijbewijzen en het tegengaan van fraude. Deze taken staan verder niet expliciet in de begroting benoemd, maar zijn wel financieel vertaald in deze begroting.  

1.1 Bestuur

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Een verrassende en klantvriendelijke dienstverlening

Terug naar navigatie - Een verrassende en klantvriendelijke dienstverlening

Wat gaan we ervoor doen?

Verbinding politiek en inwoners

Terug naar navigatie - Verbinding politiek en inwoners

Wat gaan we ervoor doen?

1.2 Samenwerking

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties de gemeente en de gemeenschap vormgeven. Daarbij zijn communicatie, participatie en verbinding belangrijke thema’s

Terug naar navigatie - Samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties de gemeente en de gemeenschap vormgeven. Daarbij zijn communicatie, participatie en verbinding belangrijke thema’s

Wat gaan we ervoor doen?

Versterken sturing op samenwerking

Terug naar navigatie - Versterken sturing op samenwerking

Wat gaan we ervoor doen?

1.3 Openbare orde en veiligheid

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

De waardering van de subjectieve veiligheid door de inwoners van onze gemeente (gevoelsmatige veiligheid) en de objectieve veiligheid (harde cijfers) minimaal op hetzelfde niveau houden en waar mogelijk verbeteren.

Terug naar navigatie - De waardering van de subjectieve veiligheid door de inwoners van onze gemeente (gevoelsmatige veiligheid) en de objectieve veiligheid (harde cijfers) minimaal op hetzelfde niveau houden en waar mogelijk verbeteren.

Wat gaan we ervoor doen?

1.4 Burgerzaken

1.5 Algemene dekkingsmiddelen

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Een financieel gezonde gemeente.

Terug naar navigatie - Een financieel gezonde gemeente.

Wat gaan we ervoor doen?

Professionalisering

Terug naar navigatie - Professionalisering

Wat gaan we ervoor doen?

Investeringen (projecten) programma 1

Tabel 2.0 Investeringen (projecten) en kapitaallasten

Terug naar navigatie - Tabel 2.0 Investeringen (projecten) en kapitaallasten

Bedragen x €1.000

Thema Omschrijving Jaar afronding project Investerings-bedrag Kapitaallasten
Begroting 2025 Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028
1.3 Isoleren dak en gevel kazerne Leende + PO 2026 90 0 0 5 5
1.3 PV panelen +PO kazerne Leende 2026 166 0 0 14 13
1.6 Zoutstrooier 2x 2025 93 0 6 6 11
1.6 Versnipperaar 2026 28 0 0 3 3
1.6 Hogedrukreiniger 2026 11 0 0 1 1
1.6 Materieel buitendienst 2027 46 0 0 0 6
1.6 Vrachtwagen 2027 100 0 0 0 8
1.6 Werf 2027 157 0 0 0 9
0 6 29 56

Een totaaloverzicht van de te activeren investeringen treft u aan in de bijlage Investeringsplanning 2025-2028.

Voor de omslagrente is gerekend met 1,5%. Er is meerjarig uitgegaan van een te betalen rentepercentage van 4,0% voor de aan te trekken leningen om de investeringen te bekostigen. Dit leidt ten opzichte van begroting 2024 tot een stijging van de omslagrente met 0,4% en ten opzichte van de jaarrekening 2023 tot een stijging met 0,85%. Doordat de (omslag)rente wordt toebedeeld aan de boekwaarde van alle activa is het effect van een stijgende rente per activum lager dan de werkelijke rente. 

Wat mag programma 1 kosten?

Wat mag programma 1 kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag programma 1 kosten?

*De cijfers in de tabel kunnen door afronding afwijken van het boekwerk in de bijlage

Bedragen x €1.000
Thema Realisatie 2023 Begroting 2024 Begroting 2024 na wijziging Begroting 2025 Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028
Lasten
1.1 Bestuur 1.740 1.594 1.627 1.780 1.834 1.899 1.958
1.2 Samenwerking 232 228 228 254 255 255 257
1.3 Openbare orde en veiligheid 1.512 1.614 1.723 2.002 1.952 1.969 1.985
1.4 Burgerzaken 770 696 696 869 935 967 1.001
1.5 Algemene dekkingsmiddelen 260 69 -322 102 47 -37 -96
1.6 Overhead 7.584 7.426 7.382 8.083 8.116 7.944 8.032
1.7 Overige baten en lasten 241 32 0 71 73 75 76
1.8 Vennootschapsbelasting 43 47 32 47 47 47 47
Totaal Lasten 12.383 11.706 11.366 13.210 13.260 13.119 13.260
Baten
1.1 Bestuur 0 0 60 0 0 0 0
1.3 Openbare orde en veiligheid 182 336 226 338 340 343 351
1.4 Burgerzaken 245 173 173 177 181 185 189
1.5 Algemene dekkingsmiddelen 32.289 33.113 34.612 34.745 34.468 35.663 36.660
1.6 Overhead 142 27 31 28 28 28 28
1.7 Overige baten en lasten 140 0 0 0 0 0 0
1.8 Vennootschapsbelasting 0 0 0 0 0 0 0
Totaal Baten 32.999 33.650 35.103 35.288 35.017 36.219 37.228
Gerealiseerd saldo van baten en lasten 20.616 21.944 23.737 22.078 21.757 23.099 23.968
Stortingen
1.7 Overige baten en lasten 185 65 245 158 104 211 65
Onttrekkingen
1.7 Overige baten en lasten 127 22 362 442 389 295 158
Saldo mutatie reserves -58 -43 117 284 285 84 93

Financiële impact

Terug naar navigatie - Financiële impact

Omschrijving (toelichting)

Het voordelig saldo na bestemming in Programma 1 Dienstverlening en bestuur stijgt met € 367.000 ten opzichte van de actuele begroting 2024 tot € 22.363.000.

Hieronder volgt een toelichting op de belangrijkste mutaties.

Openbare orde en veiligheid
De bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost (VRBZO) is gestegen met € 61.000. Daarnaast is sprake van een toename van lasten door de kapitaallasten voor de Politiepost Leende en die bedragen circa € 195.000 structureel. 

Bestuur
De aanpassing is in overeenstemming met het besluit Bezoldiging politieke ambtsdragers. De griffie volgt de CAO gemeenten. Naar aanleiding van het rapport "Onderzoek naar ambities gemeenteraad Heeze-Leende" is de formatie van de griffie, gezien taakstelling en uitgesproken ambities van de raad opgehoogd. Op dit moment is de formatie 1,6 fte. Vanaf het begrotingsjaar 2025 zijn de kosten van personeel van de griffie met € 45.000 structureel verhoogd. 

Overhead
Voor de overhead toename is hieronder een tabel opgenomen met een verduidelijking naar detailposten.

Algemene dekkingsmiddelen (baten)
De actualisatie van het gemeentefonds in de meicirculaire 2024 leidt tot een afname in 2025 door de verlaging van de indexering. De verlaging bedraagt € 549.000 en in volgende jaren is sprake van een toename van € 422.000 in 2026, € 361.000 in 2027 en € 960.000 in 2028. 

Vanuit de verstrekte informatie van provincie Noord-Brabant is rekening gehouden met een besparing op de uitgaven van € 500 miljoen in 2026 en vanaf 2027 € 511 miljoen (structureel) als gevolg van maatregelen die het Rijk zal uitwerken. Met ingang van 2026 is rekening gehouden met lagere lasten. De vertaling van de genoemde bedragen in tabel 1.0 naar gemeentelijk niveau is aan de hand van de overzichten van Pauw uitgewerkt. Dit leidde tot een voordelige aanpassing van € 341.000 in 2026, € 405.000 in 2027 en € 424.000 in 2028. 

De verhoging bij de algemene dekkingsmiddelen komt deels door de actualisatie van de OZB op basis van de indexering van woningen, niet woningen eigenaren, niet woningen gebruikers en een areaal uitbreiding van woningen in 2025. De toename loopt op van € 124.000 in 2025 naar € 424.000 in 2028.

In de toename is meegenomen dat de toeristenbelasting met € 80.000 wordt verhoogd. De huidige tarieven zijn en worden:

•    Overnachting hotel/conferentieoord is € 1,60, wordt € 2,00;
•    Overnachting camping is € 1,00, wordt € 1,25;
•    Overnachting groepsaccommodatie is € 0,85, wordt € 1,06;
•    Overnachting anders is € 1,50, wordt € 1,88.

Door de gronden aan de achterzijde van de Irislaan te verkopen aan de huiseigenaren, ontvangen we in 2025 een incidenteel bedrag van € 60.000.   

Algemene dekkingsmiddelen

Algemene dekkingsmiddelen

Terug naar navigatie - Algemene dekkingsmiddelen

De algemene dekkingsmiddelen (per saldo een bate) zijn in het volgende overzicht gespecificeerd.

Tabel 2.2 Saldo algemene dekkingsmiddelen

Bedragen x € 1.000

Omschrijving Rekening 2023 Primitieve begroting 2024 Begroting na wijzigingen 2024 Begroting 2025 Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028
Lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is 4.176 4.427 4.427 4.720 4.862 4.959 5.058
Algemene uitkering 27.798 28.542 28.542 29.910 29.496 30.597 31.495
Dividend 25 20 20 20 20 20 20
Saldo financieringsfunctie -9 55 55 -8 45 125 185
Overige algemene dekkingsmiddelen 0 0 0 0 0 0 0
Saldo algemene dekkingsmiddelen 31.991 33.044 33.044 34.643 34.423 35.702 36.758

Overhead

Overhead

Terug naar navigatie - Overhead

In het volgende overzicht is de opbouw van de overhead opgenomen.

Tabel 2.3 Saldo overhead

Bedragen x € 1.000

Omschrijving Rekening 2023 Primitieve begroting 2024 Begroting na wijzigingen 2024 Begroting 2025 Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028
Automatisering (ICT) GRSA2 0 0 0 0 0 0 0
Overige bedrijfskosten 238 233 233 233 238 243 249
Bedrijfsvoering GRSA2 5.325 4.870 4.870 4.930 4.887 4.846 4.844
Gemeentehuis Heeze 443 465 465 669 680 688 690
Organisatieontwikkeling 15 30 30 30 30 30 30
Personeel en organisatie 1.253 1.508 1.508 1.843 1.896 1.744 1.801
Vervoermiddelen/tractie 112 101 101 147 154 159 176
Voorlichting 39 56 56 56 56 57 58
Werkplaats Heeze 159 163 163 175 176 176 186
Totaal lasten 7.584 7.426 7.426 8.083 8.116 7.944 8.032
Opbrengst facilitaire zaken 15 5 5 5 5 5 6
Gemeentehuis Heeze 13 3 3 3 3 3 3
Personeel en organisatie 29 19 19 20 20 20 20
Overige 84 0 0 0 0 0 0
Totaal baten 142 27 27 28 28 28 28
Saldo overhead 7442 7399 7399 8055 8088 7916 8004

Personeel en organisatie
De stijging door de indexering bij het personeelsbudget geeft circa € 40.000 extra kosten in vergelijking met het jaartal 2025 in begroting 2024. Hierbij is rekening gehouden met de extra griffieformatie. 

Om de mogelijkheid open te houden dat gebruik wordt gemaakt van de bestemmingsreserves kwaliteitsimpuls en organisatieontwikkeling zijn lasten opgenomen. Deze lasten zijn budgetneutraal doordat baten vrijvallen vanuit de specifieke bestemmingsreserves (onttrekkingen reserves). 

Gemeentehuis Heeze
Ten opzichte van jaartal 2025 in begroting 2024 zijn de personeel gerelateerde kosten van de bodes hier opgenomen. 

Personeelsbudget in programma 1, 2 en 3 en versterking bedrijfsvoering in programma 1
De organisatie ziet zich gesteld voor bijzondere uitdagingen. Aan de ene kant moet worden geconstateerd, dat op het vaste personeelsbudget middelen onbenut blijven (onder andere vanwege krapte op de arbeidsmarkt). In incidentele gevallen en voor de korte termijn kan dat worden opgevangen met interim-krachten, die daarmee beslag leggen op het vrijvallende budget. Daarnaast dient de aandacht uit te gaan naar een evenwichtige opbouw van de organisatie, die aansluit bij het (wettelijke) en door uw raad gewenste takenpakket. Met name dat laatste vergt een versterking van de bedrijfsvoering al dan niet in A2-verband.
Deze complexe materie vraagt om een grondige analyse die de komende maanden zal worden uitgevoerd. Wij hopen en verwachten begin 2025, doch uiterlijk in de kadernota 2026 met een voorstel richting uw raad te komen. 

In de paragraaf Bedrijfsvoering lichten we de belangrijkste ontwikkelingen toe. 

Vennootschapsbelasting

Vennootschapsbelasting

Terug naar navigatie - Vennootschapsbelasting

Omschrijving (toelichting)

De gemeenten zijn verplicht om vennootschapsbelasting (Vpb) te betalen over de (fiscale) winst die wordt behaald op activiteiten waarbij de gemeente wordt aangemerkt als overheidsonderneming. De gemeente is alleen overheidsonderneming op het gebied van de grondexploitatie en voor de opbrengst van de verkoop van reststromen afval. Op basis van berekeningen gebaseerd op realisatie en de prognoses van de exploitaties is de verwachte belastinglast bepaald.

Onvoorzien

Onvoorzien

Terug naar navigatie - Onvoorzien

Omschrijving (toelichting)

Voor onvoorziene uitgaven is jaarlijks een bedrag van € 32K in onze begroting opgenomen. Om een beroep te kunnen doen op de post onvoorziene uitgaven moet aan een aantal criteria worden voldaan, te weten:

•    Onvoorzienbaar ten tijde van de samenstelling van de kaderbrief en/of meerjarenbegroting;
•    Onontkoombaar op basis van wetgeving, contract of overeenkomst of een zwaarwegende politieke toezegging of belang;
•    Niet uit te stellen tot een volgend begrotingsjaar.

Inzet van de post onvoorzien kan slechts via afzonderlijke besluitvorming door het college van B&W.